ClearLift to wysokiej mocy laser Q-Switch Nd:YAG 1064 nm i 532 nm, którego wiązka podawana jest w sposób frakcyjny. ClearLift wywołuje w tkance efekt fotoakustyczny, dzięki czemu stymuluje komórki mechanicznie, a nie termicznie jak większość laserów.
Właściwości fizyczne ClearLift pozwalają na głęboką penetrację tkanki tj. 2-3 mm, co korzystnie wpływa na jego skuteczność. Wiązka lasera precyzyjnie uszkadza głębokie warstwy skóry właściwej bez uszkodzenia naskórka. Dzięki temu pacjent po zabiegu może wrócić do codziennych czynności.
Usuwanie tatuażu
Coraz więcej osób, w tym duża część nastolatków, decyduje się na wykonanie tatuażu. Około połowa z nich żałuje później tej decyzji, z różnych przyczyn. Rosnąca popularność tatuaży wiąże się bezpośrednio z rosnącym zapotrzebowaniem na zabiegi ich usuwania. Dekoracyjne tatuaże mogą być wykonywane zarówno przez profesjonalistów, jak i amatorów. Barwnik wykorzystywany do wykonania tatuażu początkowo znajduje się w powierzchownych warstwach skóry, a po kilku latach może przemieścić się głębiej. Amatorskie tatuaże zwykle są wykonywane przy użyciu barwników, które są mniej gęste, niż te wykorzystywane przez profesjonalistów. Dzięki temu tatuaże amatorskie zwykle łatwiej jest usunąć. Profesjonalne tatuaże są wykonywane za pomocą organicznych barwników, które różnią się między sobą wielkością cząsteczek, ale podaje się je na jednakowej głębokości. Cząsteczki tuszu zwykle są deponowane w skórnych fibroblastach i makrofagach, a niekiedy są obecne także w przestrzeni śródmiąższowej.
W przeszłości tatuaże usuwano m.in. za pomocą zabiegu chirurgicznego, dermabrazji, kriochirurgii i peelingów chemicznych. Metody te nie dawały jednak satysfakcjonujących rezultatów, a ponadto wiązały się z dużym ryzykiem skutków ubocznych, takich jak hipopigmentacja czy bliznowacenie.
Przebieg procedury
Laser neodymowo-yagowy (Nd:YAG) Q-switch pozwala uzyskać bardzo dobre rezultaty w usuwaniu tatuaży. Wiele czynników, w tym fototyp skóry pacjenta, wpływa na odpowiedź na laseroterapię. U osób o jasnej karnacji (fototyp skóry I i II wg Fitzpatricka) całkowicie usunięcie barwnika jest trudniejsze. Ponadto, w przypadku starych tatuaży czasami nie udaje się ich usunąć w całości, ponieważ pigment może penetrować zbyt głęboko, by móc dosięgnąć go za pomocą lasera.
Laserowe usuwanie tatuaży jest możliwe dzięki selektywnej fototermolizie. Skuteczność tego procesu zależy od spektrum absorpcji, charakterystycznego dla danego pigmentu. Naskórek, skóra właściwa i przydatki skórne ulegają tylko minimalnemu uszkodzeniu w trakcie tego zabiegu. Laseroterapia modyfikuje właściwości optyczne pigmentów, które mają zostać usunięte. Barwniki absorbują krótkie pulsy lasera, które produkują światło o dużej intensywności, przekształcane następnie w ciepło. Pulsy lasera rozbijają cząsteczki barwnika, prowadząc do selektywnej śmierci komórek zawierających pigment. Zmianie ulega także skład chemiczny barwnika. Resztki obumarłych komórek z barwnikiem ulegają fagocytozie i są transportowane do regionalnych węzłów chłonnych. Drobne fragmenty pigmentu mogą pozostać w głębszych warstwach skóry. Tylko powierzchowne cząsteczki barwnika zostaną całkowicie eliminowane podczas procesu złuszczania naskórka. By uzyskać najbardziej zadowalające efekty, długość fali emitowanej przez laser musi być zaabsorbowana przez barwnik, efekt termiczny powinien być ograniczony do konkretnej komórki i musi zostać dostarczona odpowiednia ilość energii.
Kosmetyczny efekt laseroterapii zależy zarówno od długości fali, jak i spektrum absorpcji dla danego pigmentu. Laser neodymowo-yagowy (Nd:YAG) Q-switch jest uznawany za złoty standard w usuwaniu tatuaży, ale należy mieć realistyczne oczekiwania co do terapii. Pacjenci muszą być świadomi, że całkowite usunięcie tatuażu nie jest gwarantowane, a liczba wymaganych zabiegów oraz efekt końcowy zależą od wielu czynników związanych m.in. z cechami osobniczymi pacjenta. Może być konieczne wykonanie nawet 10-15 zabiegów, a cały proces może potrwać rok lub dłużej.
Przed rozpoczęciem laseroterapii lekarz powinien zapytać pacjenta o wiek tatuażu, sposób jego wykonania oraz nawyki pacjenta dotyczące opalania się. Te informacje pozwolą na dobór najlepszej metody leczenia.
Czarne pigmenty mają szerokie spektrum absorpcji. W przypadku tuszu niebieskiego optymalna długość fali dla absorpcji pigmentu ma długość 590-770 nm. Spektrum dla barwników białych, żółtych i cielistych nie ma pokrycia w aktualnie wykorzystywanych laserach, dlatego trudno je usunąć.
Laser Nd:YAG Q-switch jest zalecany przede wszystkim w przypadku czarnych i ciemnoniebieskich pigmentów. Jest także najlepszą opcją dla pacjentów o ciemnej skórze, ponieważ jego dłuższa fala ma mniejsze powinowactwo do melaniny.
Skutki uboczne laseroterapii
Do możliwych powikłań po laserowym usuwaniu tatuaży należą:
Najczęstszym przewlekłym powikłaniem laseroterapii jest hipopigmentacja. Ryzyko wystąpienia tego powikłania jest wyższe u osób o ciemnej karnacji.
Hiperpigmentacja może wystąpić jako skutek zwiększonej produkcji melaniny przez melanocyty, w odpowiedzi na ciepło generowane przez laser. Zwykle jest to tymczasowy skutek uboczny, ale czas jego trwania jest różny. Ryzyko hiperpigmentacji zależy w dużej mierze od rodzaju skóry, osoby o ciemnej karnacji (fototyp III i IV wg Fitzpatricka) są bardziej narażone na wystąpienie tego powikłania. Pacjenci z wysokim ryzykiem hiperpigmentacji powinni unikać ekspozycji na słońce przed i po zabiegu.
Do paradoksalnego ściemnienia tatuażu dochodzi, gdy budowa chemiczna tuszu ulega zmianie pod wpływem działania lasera, na przykład tlenek żelaza (III), barwy rudej, przechodzi w tlenek żelaza (II), barwy czarnej. Ściemnienie tatuażu trudno jest poddać korekcji. By uniknąć tego powikłania zaleca się wykonanie testu punktowego. Jeśli laseroterapia spowoduje zmianę barwnika, należy odstąpić od tej metody leczenia.
Powstanie pęcherzy może być skutkiem zbyt agresywnej laseroterapii lub nieprzewidzianej absorpcji energii lasera przez pigment. Powstawaniu pęcherzy można zapobiec, poprzez stosowanie chłodzenia tkanek.
Tatuaże zawierające sole metali, takich jak rtęć, kadm, chrom czy kobalt – mogą prowadzić do miejscowych reakcji alergicznych lub fotoalergicznych. Jeśli reakcja alergiczna występowała już przed leczeniem, laseroterapia może nasilić ten stan, prowadząc do pojawienia się pokrzywki lub uogólnionej reakcji alergicznej. Reakcje alergiczne najczęściej występują w przypadku czerwonego barwnika. Reakcje fotoalergiczne z kolei zwykle mają związek z kadmem.
Brukowana struktura skóry jest oznaką wczesnego bliznowacenia, które zwykle pojawia się w ciągu dwóch tygodni od zabiegu. Ryzyko bliznowacenia jest największe w obrębie klatki piersiowej, górnej zewnętrznej części ramienia i kostki. Największe ryzyko występuje w przypadku ponownego wykonania tatuażu w tym samym miejscu (np. w celu zakrycia pierwszego wzoru), z powodu większej gęstości barwnika i zwiększonej oporności na działanie lasera.
Niektóre pigmenty są oporne na leczenie laserowe, a wielokolorowe tatuaże są trudne do usunięcia, ze względu na ograniczoną liczbę długości fal lasera. Jeśli ponad 10% obszaru zajmowanego przez tatuaż nie odpowiada na leczenie, raczej należy zrezygnować z terapii.
Pacjenci decydujący się na laserowe usuwanie tatuaży muszą być świadomi ograniczeń tej metody leczenia. Wspólnie z wykwalifikowanym personelem medycznym pacjent może wybrać najbardziej optymalną metodę zabiegu, pamiętając o możliwych powikłaniach.